KRYTERIA SUKCESU

DLA KLASY 3 GIMNAZJUM Z GEOGRAFII

 

1. DZIAŁ I. ZRÓŻNICOWANIE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO POLSKI.

Szczegółowe cele edukacyjne w postaci wymagań:

Uczeń poprawnie:

• charakteryzuje, na podstawie map różnej treści, położenie Polski na świecie i w Europie
• charakteryzuje położenie własnego regionu w Polsce na podstawie map różnej treści
• oblicza rozciągłość równoleżnikową i południkową Polski
• opisuje przebieg granic Polski na podstawie mapy ogólnogeograficznej oraz danych statystycznych
• wymienia główne jednostki tektoniczne Polski
• opisuje najważniejsze wydarzenia (obrazy) z przeszłości geologicznej Polski: powstanie węgla kamiennego, powstawanie gór, zalewy mórz, zlodowacenia
• wykazuje zależności pomiędzy współczesną rzeźbą Polski a wybranymi wydarzeniami geologicznymi
• podaje przyczyny zlodowaceń w Polsce
• omawia zasięg zlodowaceń plejstoceńskich w Polsce na podstawie mapy
• wymienia formy terenu powstałe w wyniku działalności lądolodu oraz wód polodowcowych
• rozpoznaje główne rodzaje skał występujących we własnym regionie i w Polsce
• wskazuje na mapie najważniejsze obszary występowania głównych rodzajów skał
• podaje przykłady wykorzystania skał w różnych dziedzinach życia człowieka
• wymienia główne rodzaje surowców mineralnych w Polsce
• wymienia na podstawie mapy tematycznej obszary występowania najważniejszych surowców mineralnych w Polsce
• omawia cechy ukształtowania powierzchni Polski na podstawie mapy hipsometrycznej oraz krzywej hipsograficznej
• wykazuje pasowość rzeźby terenu Polski na podstawie mapy ogólnogeograficznej
• podaje główne cechy klimatu Polski i wykazuje ich związek z czynnikami je kształtującymi
• wykazuje wpływ mas powietrza napływających nad obszar Polski na kształtowanie pogody
• odczytuje na mapach klimatycznych rozkład temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych w Polsce
• analizuje klimatogramy
• wyjaśnia mechanizm powstawania wiatru halnego i bryzy morskiej
• omawia wybrane cechy wód powierzchniowych i podziemnych w Polsce
• na podstawie mapy opisuje rozmieszczenie wód powierzchniowych i podziemnych oraz określa ich znaczenie gospodarcze
• przedstawia główne cechy położenia oraz środowiska przyrodniczego Morza Bałtyckiego
• analizuje na podstawie map tematycznych temperaturę wody oraz zasolenie Morza Bałtyckiego
• wykazuje znaczenie gospodarcze Morza Bałtyckiego oraz przyczyny degradacji jego wód
• uzasadnia potrzebę ochrony wód Morza Bałtyckiego
• wymienia główne typy genetyczne gleb występujących w Polsce
• na podstawie mapy opisuje rozmieszczenie gleb w Polsce oraz określa ich znaczenie gospodarcze
• opisuje wybrane cechy szaty roślinnej i świata zwierzęcego w Polsce
• na podstawie mapy opisuje rozmieszczenie lasów w Polsce oraz określa ich znaczenie gospodarcze

 

2. DZIAŁ II. PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY I STRUKTURA LUDNOŚCI W POLSCE.

Szczegółowe cele edukacyjne w postaci wymagań:

Uczeń poprawnie:

• opisuje podział administracyjny Polski
• podaje nazwy i wskazuje na mapie województwa oraz ich stolice
• opisuje na podstawie danych statystycznych zmiany liczby ludności Polski po 1946 roku
• wyjaśnia i poprawnie stosuje podstawowe pojęcia z zakresu demografii: przyrost naturalny, urodzenia i zgony, średnia długość życia
• odczytuje z różnych źródeł informacji (m.in. rocznika statystycznego oraz piramidy płci i wieku) dane dotyczące: liczby ludności Polski, urodzeń, zgonów, przyrostu naturalnego, struktury płci, średniej długości życia w Polsce
• oblicza współczynnik przyrostu naturalnego
• wykazuje przyczyny i skutki spadku przyrostu naturalnego w ostatnich latach
• wyjaśnia znaczenie terminów: migracje wewnętrzne, migracje zewnętrzne
• odczytuje wielkość i główne kierunki migracji z Polski i do Polski
• wyjaśnia przyczyny i skutki współczesnych migracji Polaków
• oblicza przyrost rzeczywisty
• charakteryzuje wybrane procesy i zjawiska społeczno-demograficzne w Polsce na tle innych krajów Europy i świata
• przewiduje skutki zmian demograficznych
• charakteryzuje, na podstawie map gęstości zaludnienia, zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i w zamieszkiwanym regionie oraz wyjaśnia te różnice czynnikami  przyrodniczymi, historycznymi, ekonomicznymi
• wskazuje różnice pomiędzy aglomeracją a konurbacją
• ocenia rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce i zamieszkiwanym regionie
• wyjaśnia przyczyny rozwoju wielkich miast w Polsce
• omawia zmiany w strukturze zatrudnienia w Polsce w XX i XXI wieku
• wykazuje różnice w strukturze zatrudnienia ludności w Polsce i we własnym regionie
• podaje główne, aktualne problemy rynku pracy w Polsce i we własnym regionie
• charakteryzuje strukturę narodowościową Polski
• wymienia mniejszości narodowe i grupy etniczne występujące w Polsce

 

3. DZIAŁ III. ROLNICTWO I PRZEMYSŁ W POLSCE

Szczegółowe cele edukacyjne w postaci wymagań:

Uczeń poprawnie:

• opisuje, na podstawie map tematycznych, warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa
• charakteryzuje warunki pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa
• wyjaśnia znaczenie terminów: bonitacja gleb, struktura użytkowania ziemi
• wyróżnia główne cechy struktury użytkowania ziemi, wielkości i własności gospodarstw rolnych, zasiewów i hodowli w Polsce na podstawie analizy map, wykresów, danych liczbowych
• opisuje poziom mechanizacji i chemizacji rolnictwa w Polsce na podstawie danych statystycznych
• podaje przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy,
• ziemniaków, buraków cukrowych) oraz chowu bydła i trzody chlewnej w Polsce
• wymienia nazwy obszarów upraw wybranych roślin i wskazuje je na mapie tematycznej Polski
• opisuje strukturę i wielkość zasiewów w Polsce na podstawie danych statystycznych
• wyróżnia główne cechy hodowli w Polsce na podstawie analizy map, wykresów, danych liczbowych
• wymienia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu chowu bydła i trzody chlewnej w Polsce
• opisuje pogłowie bydła i trzody chlewnej w Polsce w wybranych latach na podstawie danych statystycznych
• wyjaśnia znaczenie terminu: przemysł
• wyjaśnia rolę przemysłu w rozwoju kraju
• opisuje cechy polskiego przemysłu
• charakteryzuje czynniki lokalizacji przemysłu w Polsce
• wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle w Polsce i we własnym regionie
• analizuje przyczyny i skutki restrukturyzacji przemysłu w Polsce
• przedstawia gospodarcze korzyści i społeczne skutki restrukturyzacji przemysłu
• wskazuje najlepiej rozwijające się obecnie w Polsce gałęzie produkcji przemysłowej
• charakteryzuje, na podstawie różnych źródeł informacji perspektywy rozwoju polskiego przemysłu
• przedstawia, na podstawie różnych źródeł informacji, strukturę wykorzystania źródeł energii w Polsce
• wyjaśnia przyczyny i skutki dominacji energetyki cieplnej
• wykazuje korzyści z wykorzystywania alternatywnych źródeł energii

 

4. DZIAŁ IV. USŁUGI W POLSCE

Szczegółowe cele edukacyjne w postaci wymagań:

Uczeń poprawnie:

• rozróżnia rodzaje usług
• wyjaśnia rolę usług w gospodarce Polski
• wykazuje zależności między poziomem rozwoju gospodarczego Polski a udziałem usług w tworzeniu PKB
• wyjaśnia szybki rozwój wybranych usług w Polsce i we własnym regionie
• wyjaśnia znaczenie terminów: komunikacja, łączność
• opisuje na podstawie map i wyjaśnia zróżnicowanie gęstości i jakości sieci transportowej w Polsce i wykazuje jej wpływ na rozwój innych dziedzin działalności gospodarczej
• omawia wady i zalety wybranych rodzajów transportu
• omawia wybrane problemy transportu w Polsce
• dowodzi znaczenia komunikacji w gospodarce Polski i życiu codziennym jej mieszkańców
• wyjaśnia znaczenie terminów: import, eksport, saldo bilansu handlu zagranicznego
• wymienia głównych partnerów handlowych Polski
• wymienia główne towary eksportowe i importowe Polski
• wykazuje na przykładach walory turystyczne Polski
• opisuje obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO
• opisuje rolę turystyki w gospodarce kraju
• porównuje wpływy z turystyki w Polsce i w wybranych krajach świata na podstawie danych statystycznych
• wymienia nazwy regionów oraz ośrodków turystycznych o wysokich walorach turystycznych i wskazuje je na mapie Polski

 

5. DZIAŁ V. ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO W POLSCE

Szczegółowe cele edukacyjne w postaci wymagań:

Uczeń poprawnie:

• wymienia źródła zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego Polski
• przedstawia na podstawie różnych źródeł informacji, strukturę wykorzystania źródeł energii w Polsce i ocenia jej wpływ na stan środowiska przyrodniczego
• wymienia skutki zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego
• opisuje zróżnicowanie regionalne zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego w Polsce
• wymienia formy ochrony środowiska przyrodniczego w Polsce
• wykazuje konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego w Polsce
• wymienia nazwy parków narodowych w Polsce i opisuje ich rozmieszczenie na mapie tematycznej
• opisuje osobliwości wybranych parków narodowych
• opisuje rozmieszczenie rezerwatów biosfery na mapie tematycznej
• proponuje działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego we własnym regionie

 

6. DZIAŁ VI. PRZEGLĄD REGIONÓW GEOGRAFICZNYCH

Szczegółowe cele edukacyjne w postaci wymagań:

Uczeń poprawnie:

• wskazuje na mapie główne regiony geograficzne Polski
• charakteryzuje na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również na podstawie obserwacji terenowych)
• wykazuje związki pomiędzy przeszłością geologiczną, klimatem, hydrologią i glebami a charakterem krajobrazu i działalności człowieka w wybranych regionach geograficznych
• opisuje na podstawie map tematycznych, najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami przyrodniczymi
• ocenia wpływ działalności człowieka na krajobraz wybranych regionów geograficznych
• porównuje przykładowe regiony geograficzne Polski pod względem wybranych cech przyrodniczych i gospodarczych
• analizuje mapy przyrodnicze i gospodarcze

 

7. DZIAŁ VII. POLSKA W ŚWIECIE

Szczegółowe cele edukacyjne w postaci wymagań:

Uczeń poprawnie:

• opisuje wybrane problemy integracji Polski z Unią Europejską i NATO
• omawia znaczenie euroregionów dla współpracy Polski z krajami sąsiadującymi
• ocenia poziom rozwoju społeczno-gospodarczego Polski na tle innych krajów na podstawie danych statystycznych