KRYTERIA SUKCESU

DLA KLASY 4 SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z PRZYRODY

 

DZIAŁ 1 – Poznajemy najbliższe otoczenie

Zakres treści nauczania:

Świat przyrody a lekcje przyrody i źródła informacji o przyrodzie. Przykłady czynników pozytywnie i negatywnie wpływających na samopoczucie w szkole i w domu. Bezpieczeństwo w czasie przerw. Sposób urządzenia miejsca do nauki. Zasady skutecznego uczenia się. Zasady zdrowego stylu życia. Planowanie zajęć w ciągu dnia i tygodnia.

Szczegółowe cele kształcenia:

Uczeń:

• wymienia źródła wiedzy o przyrodzie,
• omawia sposoby bezpiecznego wykorzystania przerw,
• wymienia zasady skutecznego uczenia się,
• wyjaśnia, dlaczego należy planować codzienne czynności,
• wymienia zasady zdrowego stylu życia.

• wyszukuje informacje w różnych źródłach wiedzy przyrodniczej,
• konstruuje własny plan dnia i plan tygodnia,
• planuje urządzenie swojego miejsca do nauki.

 

Szczegółowe cele wychowania:

Uczeń:

• przestrzega zasad właściwego korzystania z dodatkowych źródeł informacji (wyszukuje wiarygodne, sprawdzone źródła informacji, podaje autorów i źródła uzyskanych informacji),
• dba o właściwą atmosferę w szkole i w domu,
• przestrzega zasad bezpieczeństwa w czasie przerw,
• właściwie odnosi się do koleżanek, kolegów i pracowników szkoły,
• wyjaśnia, na czym polega właściwe oświetlenie miejsca pracy, nauki,
• uzasadnia potrzebę zmniejszenia hałasu np. podczas przerw, czy na dyskotece,
• przestrzega zasad zdrowego stylu życia.

 

DZIAŁ 2 – Odkrywamy tajemnice warsztatu przyrodnika

Zakres treści nauczania:

Składniki przyrody. Cechy życia. Rola zmysłów w poznawaniu przyrody. Przyrządy ułatwiające obserwację przyrody. Dokumentowanie prowadzonych obserwacji i doświadczeń. Cechy obserwatora przyrody. Budowa kompasu. Główne i pośrednie kierunki geograficzne i sposoby ich wyznaczania. Plan i mapa. Symbole graficzne stosowane na mapie (znaki topograficzne). Legenda. Orientowanie mapy. Zasady pielęgnacji roślin doniczkowych i zwierząt. Zwierzęta gospodarskie.

Szczegółowe cele kształcenia:

Uczeń:

• wymienia ożywione i nieożywione składniki przyrody oraz wytwory działalności człowieka,
• wymienia cechy życia,
• omawia rolę zmysłów w poznawaniu przyrody,
• omawia sposoby poznawania przyrody,
• omawia przeznaczenie poszczególnych przyrządów ułatwiających obserwację przyrody (lornetki, lupy, mikroskopu),
• wymienia etapy doświadczenia,
• charakteryzuje cechy dobrego przyrodnika,
• omawia budowę kompasu,
• wymienia nazwy głównych i pośrednich kierunków geograficznych,
• wymienia rodzaje map,
• omawia sposoby orientowania mapy.

• wykazuje powiązania między ożywionymi i nieożywionymi składnikami przyrody,
• obserwuje obiekty przyrodnicze gołym okiem i za pomocą przyrządów optycznych,
• dokumentuje prowadzone obserwacje i doświadczenia,
• wyznacza główne kierunki świata za pomocą kompasu i gnomonu,
• odczytuje informacje z planu i mapy,
• orientuje mapę,
• zakłada, prowadzi i dokumentuje uprawę roślin doniczkowych,
• prowadzi hodowlę wybranych zwierząt lub wybranego zwierzęcia.

 

Szczegółowe cele wychowania:

Uczeń:

• przestrzega zasad etycznych podczas prowadzenia obserwacji i doświadczeń,
• przestrzega zasad współpracy w grupie,
• właściwie odnosi się do ożywionych elementów przyrody,
• wykazuje się dokładnością podczas pracy,
• przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas zajęć,
• systematycznie i we właściwy sposób opiekuje się uprawianymi roślinami i hodowanymi zwierzętami.

 

DZIAŁ 3 – Odkrywamy tajemnice zjawisk przyrodniczych

Zakres treści nauczania:

Trzy stany skupienia wody. Czynniki wpływające na zmiany stanów skupienia wody. Składniki pogody. Przyrządy służące do pomiaru składników pogody. Pomiar składników pogody. Obserwacje meteorologiczne. Prognoza pogody. Pozorna wędrówka Słońca w ciągu dnia. Długość cienia a wysokość Słońca nad widnokręgiem. Wschód, górowanie i zachód Słońca w zależności od pory roku. Cechy pogody w różnych porach roku. Zmiany zachodzące w przyrodzie w poszczególnych porach roku.

Szczegółowe cele kształcenia:

Uczeń:

• omawia zmiany stanu skupienia wody,
• wymienia czynniki wpływające na zmianę stanu skupienia wody,
• opisuje pogodę, uwzględniając wybrane składniki pogody,
• omawia pozorną wędrówkę Słońca w ciągu dnia.

• rozróżnia stany skupienia wody,
• bada zmiany stanu skupienia wody,

• porównuje cechy pogody i zmiany zachodzące w przyrodzie w różnych porach roku,
• dokonuje pomiaru składników pogody (temperatury powietrza, opadów, ciśnienia atmosferycznego, kierunku i siły wiatru),
• prowadzi i dokumentuje obserwacje meteorologiczne,
• wskazuje miejsca wschodu i zachodu Słońca w zależności od pory roku.
•  

Szczegółowe cele wychowania:

Uczeń:

• postępuje zgodnie ze wskazaniami nauczyciela,
• dba o bezpieczeństwo własne i innych podczas wykonywania czynności przyrodnika (wybór miejsca do prowadzenia pomiarów i obserwacji, wykonywanie pomiarów i prowadzenie obserwacji).

 

DZIAŁ 4 – Odkrywamy tajemnice życia

Zakres treści nauczania:

Cechy organizmów. Poziomy organizacji życia (od komórki do organizmu). Klasyfikacja organizmów. Sposoby odżywiania się organizmów. Zależności pokarmowe między organizmami.

Szczegółowe cele kształcenia:

Uczeń:

• wymienia cechy organizmów,
• omawia podział organizmów na królestwa,
• charakteryzuje, popierając przykładami, sposoby odżywiania się organizmów,
• podaje przykłady zależności pokarmowych między organizmami.

• rozpoznaje poziomy organizacji życia,
• wskazuje podobieństwa i różnice między organizmami,
• przedstawia graficznie proste łańcuchy pokarmowe.

 

Szczegółowe cele wychowania:

Uczeń:

• wykazuje szacunek dla wszystkich form życia,
• ocenia wpływ działalności człowieka na liczebność organizmów (pozytywny – np. ochrona przyrody, zarybianie zbiorników wodnych, sadzenie lasów, i negatywny – np. kłusownictwo, zanieczyszczenie środowiska, rabunkowa gospodarka zasobami leśnymi itp.).

 

DZIAŁ 5 – Odkrywamy tajemnice ciała człowieka

Zakres treści nauczania:

Podział produktów żywnościowych. Składniki pokarmowe i ich rola. Zasady prawidłowego odżywiania się. Budowa i funkcjonowanie układów: pokarmowego, krwionośnego, oddechowego, ruchu, nerwowego i rozrodczego. Higiena układów: pokarmowego, krwionośnego, oddechowego, ruchu, nerwowego i rozrodczego. Istota procesu oddychania. Uzyskiwanie i wykorzystanie energii. Rola narządów zmysłów. Okresy rozwojowe człowieka (od zapłodnienia do starości). Higiena układu rozrodczego.

Szczegółowe cele kształcenia:

Uczeń:

• dzieli produkty żywnościowe ze względu na ich pochodzenie,
• omawia rolę poszczególnych składników pokarmowych w organizmie,
• omawia zasady prawidłowego odżywiania się,
• omawia budowę i podstawowe funkcje układów: pokarmowego, krwionośnego, oddechowego, ruchu, nerwowego i rozrodczego,
• wymienia zasady higieny omawianych układów narządów,
• objaśnia istotę oddychania komórkowego,
• omawia rolę, jaką odgrywają narządy zmysłów,
• omawia zasady higieny narządów zmysłów,
• charakteryzuje okresy rozwojowe człowieka.

• wyjaśnia znaczenie informacji zamieszczanych na opakowaniach produktów spożywczych,
• podaje przykłady produktów bogatych w białka, tłuszcze, cukry, witaminy i sole mineralne,
• wskazuje na planszy dydaktycznej lub modelu położenie poszczególnych układów narządów człowieka,
• wykazuje współdziałanie układów: krwionośnego, pokarmowego i oddechowego podczas uzyskiwania energii w oddychaniu komórkowym,
• rozpoznaje na zdjęciach lub ilustracjach okresy rozwojowe człowieka.

 

Szczegółowe cele wychowania:

Uczeń:

• przestrzega zasad zdrowego odżywiania się,
• przestrzega podstawowych zasad higieny poszczególnych układów narządów.

 

DZIAŁ 6 – Odkrywamy tajemnice zdrowia

Zakres treści nauczania:

Zasady postępowania z produktami spożywczymi. Negatywny wpływ wybranych organizmów (zwierząt, roślin, grzybów, bakterii) i wirusów na zdrowie człowieka. Choroby zakaźne. Higiena przygotowywania posiłków. Choroby pasożytnicze. Zasady higieny skóry, włosów, paznokci, odzieży oraz jamy ustnej. Dbałość o ubiór. Bezpieczeństwo w domu i poza domem. Trujące rośliny domowe i dziko rosnące. Zasady udzielania pierwszej pomocy. Znaczenie symboli zamieszczanych na opakowaniach środków chemicznych. Uzależnienia i ich skutki. Zachowania asertywne.

Szczegółowe cele kształcenia:

Uczeń:

• podaje przykłady organizmów (zwierząt, roślin, grzybów, bakterii) i wirusów negatywnie wpływających na zdrowie człowieka,
• podaje przykłady chorób zakaźnych i pasożytniczych,
• omawia zasady postępowania w przypadku zarażenia się chorobami zakaźnymi i pasożytniczymi,
• omawia podstawowe zasady dbałości o własne ciało (skórę, jamę ustną, włosy, paznokcie) i o ubranie,
• omawia zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń domowych,
• podaje przykłady miejsc poza domem, w których należy zachować szczególną ostrożność,
• podaje przykłady skutków uzależnień.

• objaśnia znaczenie symboli zamieszczanych na opakowaniach środków chemicznych,
• rozpoznaje przykładowe organizmy negatywnie wpływające na zdrowie człowieka,
• demonstruje poprawny sposób mycia rąk i zębów,
• omawia sposoby udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej,
• prezentuje postawę asertywną.

 

Szczegółowe cele wychowania:

Uczeń:

• przestrzega zasad dbałości o własne ciało i ubranie,
• uzasadnia, że uzależnienia mają negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka,
• stosuje się do przepisów ruchu drogowego,
• respektuje zakazy (np. zakaz korzystania z kąpielisk, zakaz wstępu na tereny niebezpieczne lub chronione),
• wyjaśnia, dlaczego należy szanować życie każdego człowieka.

 

DZIAŁ 7 – Odkrywamy tajemnice życia w wodzie

Zakres treści nauczania:

Wody słodkie i wody słone. Rodzaje wód powierzchniowych. Warunki życia w wodzie. Rzeka. Glony i pierwotniaki. Życie w jeziorze. Życie w morzu i oceanie. Zależności pokarmowe w środowisku wodnym.

Szczegółowe cele kształcenia:

Uczeń:

• podaje przykłady wód słodkich i słonych,
• omawia warunki życia w wodzie,
• omawia elementy budowy rzeki,
• podaje przykłady glonów i pierwotniaków,
• charakteryzuje strefy życia w jeziorze oraz w morzu i oceanie,
• podaje przykłady zależności pokarmowych w środowisku wodnym.

• rozpoznaje wybrane organizmy wodne,
• określa przystosowania organizmów wodnych do miejsca, w którym żyją,
• prowadzi obserwacje mikroskopowe i makroskopowe organizmów wodnych,
• mierzy prędkość wody w rzece,
• rozpoznaje elementy budowy rzeki,
• układa proste łańcuchy pokarmowe w środowisku wodnym.

 

Szczegółowe cele wychowania:

Uczeń:

• uzasadnia konieczność dbałości o cieki i zbiorniki wodne znajdujące się w najbliższej okolicy oraz wymóg oszczędnego gospodarowania zasobami wodnymi Ziemi,
• wyjaśnia, że zniszczenie jednego gatunku wpływa na pozostałe organizmy żyjące w tym samym środowisku,
• uzasadnia konieczność zachowania bezpieczeństwa w pobliżu zbiorników wodnych,
• przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas zajęć terenowych.

 

DZIAŁ 8 – Odkrywamy tajemnice życia na lądzie

Zakres treści nauczania:

Rodzaje skał. Gleba – powstawanie i rodzaje. Żyzność gleby. Rola organizmów glebowych. Warunki życia na lądzie. Warstwy lasu. Warunki panujące w poszczególnych warstwach lasu. Organizmy żyjące w lesie. Rodzaje lasów. Warunki życia na łące. Życie na polu i w sadzie. Zależności pokarmowe w środowisku lądowym.

Szczegółowe cele kształcenia:

Uczeń:

• wymienia rodzaje skał,
• omawia etapy powstawania gleby,
• omawia (objaśnia) rolę organizmów glebowych w tworzeniu warstwy próchnicznej,
• omawia warunki życia na lądzie,
• charakteryzuje warunki panujące w poszczególnych warstwach lasu,
• wymienia przykładowe organizmy żyjące w poszczególnych warstwach lasu,
• omawia warunki życia na łące,
• charakteryzuje pole i sad.

• rozpoznaje wybrane rodzaje skał,
• porównuje żyzność poszczególnych rodzajów gleb,
• rozpoznaje wybrane organizmy glebowe,
• porównuje warunki życia w wodzie i na lądzie,
• rozpoznaje wybrane organizmy leśne,
• rozpoznaje drzewa rosnące w lasach liściastych i iglastych,
• rozpoznaje wybrane organizmy żyjące na łące, na polu i w sadzie,
• wskazuje zależności pokarmowe występujące w środowisku lądowym.

 

Szczegółowe cele wychowania:

Uczeń:

• uzasadnia konieczność dbałości o środowisko lądowe w skali lokalnej i globalnej,
• wyjaśnia, w jaki sposób zniszczenie jednego gatunku wpływa na pozostałe organizmy żyjące w tym samym środowisku,
• omawia zasady właściwego zachowania się w lesie,
• uzasadnia konieczność zachowania bezpieczeństwa w kontaktach z napotkanymi zwierzętami leśnymi,
• określa zasady właściwego zachowania w stosunku do roślin i zwierząt,
• przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas zajęć terenowych.

 

KRYTERIA SUKCESU OGÓLNE

DLA KLASY 4 SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z PRZYRODY

Uczeń:

• wymienia czynniki warunkujące dobre samopoczucie w szkole i w domu,
• konstruuje własny plan dnia i tygodnia,
• stosuje w praktyce zasady zdrowego stylu życia,
• klasyfikuje składniki przyrody,
• posługuje się przyrządami optycznymi służącymi do obserwacji przyrody: lupą, mikroskopem, lornetką,
• określa kierunki geograficzne,
• odczytuje informacje z planu i mapy,
• posługuje się mapą w terenie,
• omawia zmiany stanu skupienia wody,
• dokonuje pomiaru składników pogody (temperatury powietrza, opadów, ciśnienia atmosferycznego, kierunku i siły wiatru),
• omawia pozorną wędrówkę Słońca nad widnokręgiem,
• opisuje zmiany pogody i przyrody w poszczególnych porach roku,
• omawia zasady pielęgnacji roślin doniczkowych i zwierząt,
• planuje, przeprowadza i dokumentuje obserwacje i doświadczenia przyrodnicze,
• omawia wybrane czynności życiowe organizmów,
• wskazuje zależności pokarmowe w przyrodzie,
• omawia budowę i funkcjonowanie układów: pokarmowego, oddechowego, krwionośnego, ruchu, rozrodczego, oraz narządów zmysłów człowieka,
• omawia zasady higieny poznanych układów narządów,
• charakteryzuje okresy rozwojowe człowieka od noworodkowego do starości, ze szczególnym uwzględnieniem okresu dojrzewania,
• podaje przykłady chorób zakaźnych i pasożytniczych,
• omawia zasady postępowania w przypadku zarażenia się chorobami zakaźnymi i pasożytniczymi,
• omawia zasady dbałości o ciało i ubranie,
• podaje przykłady sytuacji niebezpiecznych w domu i poza domem,
• omawia sposoby udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej,
• wyjaśnia, dlaczego uzależnienia są niebezpieczne,
• omawia warunki życia w wodzie,
• omawia elementy budowy rzeki,
• podaje przykłady przystosowań organizmów do życia w wodzie,